สภาพการเพาะปลูกสมัยสุโขทัย…ดีจริงหรือ???

“ในน้ำมีปลา ในนามีข้าว”…คำกล่าวในศิลาจารึกหลักที่1สมัยสุโขทัย คำกล่าวที่ทำให้เราเชื่อกันว่าการเพาะปลูกสมัยสุโขทัยนั้นดีมาก แต่ที่จริงที่เขายกมาพูดกันนั้น ยังขาดไปท่อนหนึ่งครับ “เมื่อชั่วพ่อขุนรามคำแหง เมืองสุโขทัยนี้ดี ในน้ำมีปลา ในนามีข้าว” จึงถือสรุปได้ว่า เฉพาะสมัยพ่อขุนรามฯเท่านั้นที่การเพาะปลูกดี อุดมสมบูรณ์

จากที่อ.ไพฑูรย์ สายสว่าง ได้วิจัยโดยใช้ภาพถ่ายดาวเทียมประกอบ จึงบอกได้ว่า การเพาะปลูกสมัยสุโขทัยไม่ดีนัก เนื่องจามีพื้นที่เพาะปลูกจำกัด ซึ่งเกิดจากการควบคุมน้ำที่ไม่ดีนัก เพราแม้อาณาจักรสุโขทัยจะมีแม่น้ำยมและน่านไหลผ่าน ซึ่งก็น่าจะใช้เพาะปลูกได้ดี แต่ในสมัยนั้นน้ำมีเยอะและไหลเชี่ยวเมื่อถึงฤดูน้ำหลาก น้ำจะไหลแรงและท่วมเป็นบริเวณกว้าง ดังนั้นพื้นที่นครสววรค์และตลอดจนดินแดนตอนใต้ของอาณาจักรสุโขทัยจึงเป็นหนองบึงเสียส่วนใหญ่และท่วมเป็นบริเวณกว้างอีกทั้งเป็นที่ลุ่ม นอกเสียจากบริเวณที่ลาดเชิงเขาลงมาเท่านั้นที่น้ำไม่ท่วม

ดังนั้นพื้นที่ที่พอใช้เพาะปลูกได้ก็คือพื้นที่รอบเมืองสุโขทัย โดยเฉพาะสองข้างของลำน้ำเล็กๆที่จะไหลลงสู่แม่น้ำยม ดดยบริเวณที่ใช้ได้ก็คือ พรานกระต่าย 50 ตร.กม. คีรีมาส 10-15 ตร.กม. ทุ่งเสลี่ยม 70-90 ตร.กม. และอื่นๆรวมทั้งหมดไม่เกิน1,000 ตร.กม. ซึ่งจะเลี้ยงประชากรได้ไม่เกิน3แสนคน

http://maps.google.co.th/maps?f=q&source=s_q&hl=th&geocode=&q=%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2&sll=13.0376,101.491373&sspn=22.552493,28.256836&ie=UTF8&hq=&hnear=%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2+%E0%B8%AD.%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2+%E0%B8%88.%E0%B8%81%E0%B8%B3%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%8A%E0%B8%A3&ll=16.665137,99.635353&spn=0.174318,0.220757&z=12&output=embed
ดูแผนที่ขนาดใหญ่ขึ้น

แผนที่พรานกระต่าย

http://maps.google.co.th/maps?f=q&source=s_q&hl=th&q=%E0%B8%AD%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%A0%E0%B8%AD%E0%B8%84%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A8+%E0%B8%AD.%E0%B8%84%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A8+%E0%B8%88.%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%82%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A2+64160&sll=15.496032,100.480957&sspn=5.609022,7.064209&ie=UTF8&cd=1&geocode=FTXbAAEdQ9ryBQ&split=0&hq=&hnear=%E0%B8%AD%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%A0%E0%B8%AD%E0%B8%84%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A8&ll=16.833333,99.801667&spn=0.087082,0.110378&z=13&output=embed
ดูแผนที่ขนาดใหญ่ขึ้น

แผนที่คีรีมาส

http://maps.google.co.th/maps?f=q&source=s_q&hl=th&geocode=&q=%E0%B8%97%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A1+%E0%B8%AD.%E0%B8%97%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A1+%E0%B8%88.%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%82%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A2&sll=13.0376,101.491373&sspn=22.552493,28.256836&ie=UTF8&hq=&hnear=%E0%B8%97%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A1+%E0%B8%AD.%E0%B8%97%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A1+%E0%B8%88.%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%82%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A2&z=11&ll=17.334228,99.582938&output=embed
ดูแผนที่ขนาดใหญ่ขึ้น

แผนที่ทุ่งเสลี่ยม

เมื่อเป็นเช่นนี้ กษัตริย์สุโขทัยจึงได้พยายามส่งเสริมการเพาะปลูกเช่น ให้สิทธิ์ในที่ดินที่เข้าไปถางป่าเพื่อเพาะปลูก ดังในศิลาจารึกหลักที่1ระบุไว้ว่า

“…สร้างป่าหมากป่าพลูทั่วเมืองนี้ทุกแห่ง

ป่าพร้าวก็หลายในเมืองนี้

ป่าลางก็หลายในเมืองนี้

หมากม่วงก็หลายในเมืองนี้

ใครสร้างได้ไว้แก่มัน…”

หรือในจารึกนครชุมก็ได้ระบุว่าที่ดินที่ถางป่าไว้เพาะปลูก สามารถเป็นมรดกให้ลูกหลานได้

อีก1นโยบายก็คือการสร้าง“สรีดภงส์”หรือเขื่อนอยู่ทางใต้ของเมืองสุโขทัยนี้เอง